بابانوئل در کوچه های بی برف جلفای اصفهان

به گزارش خبرنگار مهر، قطره های باران هی سبک تر می شوند و باد آنها را می پراکند، انگار قطره ها دارند بلوری و مخملی می شوند، کرک های لطیف برف کم کم گونه هایت را نوازش می کنند که ناگاه دوباره دانه های برف قطره های باران می شود.

بدین سان سالهاست امید کودکان ارمنی که آرزو دارند، بابا نوئل با سورتمه و گوزنهایش برف های جلفا را درنوردد، به یاس مبدل می شود.

سالهاست سنگ فرش زیبای کوچه های جلفا برف ندیده است و اندوهش را به خشکی زاینده رود گره می زند.

اگرچه در گذشته جلفا تنها موطن ارامنه بود ولی اکنون تنها ایام سال نو از چراغانی منازل و کاج های زیبای سال نو می توان خانه های ارامنه را تشخیص داد که این روزها تنها حدود 40 درصد جمعیت جلفا را شامل می شوند.

ارامنه جلفا کریسمسشان 5 ژانویه(16 دی ماه )است

یک محقق ارمنی گفت: هر سال 4 دی ماه روز کریسمس است، که امسال به دلیل اینکه اسفند 30 روز بوده و سال کبیسه است، کریسمس کاتولیک ها در تقویم، روز 5 دیماه بوده است.

آلفرد قاراخانیان افزود: در تعیین روز اول سال میان مسیحیان اختلاف وجود دارد، در ابتدا همه مسیحیان معتقد بودند که عیسی (ع) در 6 ژانویه متولد شده است ولی در قرن 5، گروهی کنگره ای تشکیل دادند و گفتند تولد عیسی (ع) در 25 دسامبر بوده است.

وی تصریح کرد: آنها که باور بر این عقیده یافتند از قرن 5 به بعد کاتولیک نامیده شدند و آنها که بر عهد قدیم باقی ماندند، ارتودکس ها هستند.

این محقق ارمنی ادامه داد: تمامی ارامنه جلفا مسیحی ارتودکس هستند ومعتقدند 6 ژانویه تولد عیسی(ع) و آغاز سال میلادی یک هفته پس از آن است، یعنی امسال 15 دیماه شب عید و 16 دیماه روز کریسمس مسیحیان ارتودکس و ارامنه جلفا است و آغاز سال نو یک هفته بعد از آن است.

وی یادآور شد: به طور کلی میان مسیحیان کاتولیک و ارتودکس در تعیین روزهای تولد مسیح و شروع سال 10 روز اختلاف وجود دارد.

این محقق ارمنی و مدیر کتابفروشی "گقارد" خاطر نشان کرد: تعداد زیادی از مسیحیان کشورهای لبنان، یونان، روسیه، ارمنستان و ارامنه سوریه و شرق اروپا پیرو مذهب ارتودکس هستند.

وی افزود: کاشت و پرورش درختچه های کاج برای ایام سال نو، مهمترین و بارزترین آداب سال نو ارامنه است که این درخت ها با انواع زنگوله ها و ناقوس های کوچک و نخ های زری و چراغها تزئین می شود.

این محقق ارمنی ادامه داد: خرید لباس نو و پوشیدن آن و به شکل بابا نوئل در آمدن بزرگسالان برای شاد کردن بچه ها از سنت های سال نو ارامنه جلفا است.

وی در بیان سایر رسوم سال نو مسیحی اظهار داشت: خانه تکانی و دید و بازدید از بزرگترهای فامیل و سر زدن به بیماران از دیگر آداب سال نو در کنار شرکت در جشن های باشگاه ها و انجام برنامه های فرهنگی وشرکت در دعای کلیسا است.

وی همچنین، انجام برنامه موسیقی در زمان نو شدن سال را دیگر برنامه ارامنه در سال نو توصیف کرد.

آلفرد قاراخانیان ادامه داد: در شب سال نو بعد از خوردن شام مخصوص عید که پلو ماهی است، در ساعت 12سال نو می شود و ساعت 12 و نیم مردم برای دعا به مدت نیم ساعت به کلیسا می روند و در این شب در باشگاه ها برنامه های شاد برپاست.

وی تصریح کرد: فرستادن کارت پستال از سراسر دنیا از رسومات قدیمی ارامنه برای تبریک سال نو است.

این محقق ارمنی با بیان اینکه دید و بازدید از فردای تحویل سال شروع می شود، گفت: تزیین خانه ها و کاج های سال نو، عوض کردن نمای خانه و فرش و رومیزی ها و نیز، کادو دادن به کودکان از برنامه های مهم ایام سال نو است .

وی یادآور شد: کودکان ارامنه می پندارند که بابا نوئل از سوراخ دودکش بخاری پائین می آید و هدیه آنها را در پای درخت کریسمس قرار می دهد، برخی تا صبح بیدار می مانند که او را ببینند ولی بلاخره خوابشان می برد و آن وقت بابا نوئل می آید.

قاراخانیان افزود: اکثر ارامنه ایران تعطیلات کریسمس و نوروز ایرانی را به دیدار  اقوام ومسافرت به دیگر شهرها وکشورها می گذرانند.

معماری قدیمی جلفا که فرانسویان نیز از آن کپی برداری کردند، تاکنون به شکل سنتی حفظ شده و با نظر یونسکو کوچه های قدیمی و سنتی جلفا به خصوص اطراف کلیساها با سنگ های زیبا فرش شده و در مناطق اصلی جلفا کمتر آسفالت دیده می شود که این به اصالت معماری و زیبایی جلفا افزوده است.

کلیساهای 14 گانه که به قولی در قدیم 24 باب بوده و مدرسه فرانسوی ها از آثار بدیع معماری جلفا به شمار می رود.

شهرنشینی و مدرن شدن سنت های ارامنه را از بین برده است

یک هنرمند ارمنی گفت: بیش از 10 یا 15 هزار نفر ارمنی بیشتر در جلفا و اطراف اصفهان باقی نمانده اند وکریسمس شور وحال گذشته را از دست داده است.

وی تصریح کرد: روستاهایی مثل احمد آباد ،سیرک ،طاحونک ،هفشجان ،حاجی آباد ،ماموره،سیناگان ،لیواسیان، واستیگان ،موچگان وکتگ، موطن ارامنه بود که امروزه تنها تعداد معدودی ارامنه در این مناطق زندگی می کنند.

این نوازنده ارمنی ادامه داد: زندگی شهرنشینی سبب از بین رفتن آداب ورسوم اصیل ارامنه شده ودهها جشن باستانی آنها دیگر برگزار نمی شود.

وی اظهار داشت: ارامنه حدود 400 سال است در ایران هستند وهمپای ایرانیان از مرز وبوم خود دفاع کردند و در جنگ شهید دادند.